بیش از ٪۶۰ بازارهای هدف دانش‌بنیان مربوط به دارو و تجهیزات پزشکی است
بیش از ٪۶۰ بازارهای هدف دانش‌بنیان مربوط به دارو و تجهیزات پزشکی است
در ادامه نشست تخصصی صادرات تجهیزات پزشکی در نمایشگاه ایران‌مد ۲۰۲۵، بر اهمیت بازارهای منطقه‌ای و جایگاه محصولات دارویی و پزشکی ایران در میان بازارهای هدف دانش‌بنیان تأکید شد؛ حوزه‌ای که بیش از شصت درصد ظرفیت اقتصادی معرفی‌شده را دربر می‌گیرد.

به گزارش سلامت رسانه، معاون پیشین دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه، در ادامه نشست تخصصی صادرات تجهیزات پزشکی در حاشیه نمایشگاه ایران‌مد ۲۰۲۵ تصریح کرد: بررسی فهرست کشورهای هدف منتشرشده در سایت وزارت خارجه نشان می‌دهد بیش از شصت درصد بازارهای معرفی‌شده در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان، به دارو و تجهیزات پزشکی اختصاص دارد.

معاون پیشین دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه، با اشاره به ضرورت نگاه واقع‌گرایانه در حوزه صادرات تجهیزات پزشکی اظهار کرد: همواره بخش خالی لیوان دیده می‌شود و آغاز بحث‌ها با انتقاد است، در حالی‌که ظرفیت‌های متعددی در کشور وجود دارد.

وی گفت: معتقدم از طریق ترانزیت، صدور خدمات مهندسی و به‌ویژه صادرات دانش‌بنیان‌ها می‌توان تأمین ارزی قابل‌توجهی داشت. در زمان ریاست‌جمهوری شهید دکتر رئیسی، صادرات محصولات دانش‌بنیان از حدود ۴۰۰ دلار به بیش از دو و نیم میلیارد دلار رسید و هدف‌گذاری بر رقم ۵ میلیارد دلار بود، هرچند در ماه‌های اخیر شاهد افتی در این روند هستیم.

وی افزود: در این حوزه ظرفیت بالایی داریم و می‌توانیم به‌صورت گسترده‌تر در عرصه صادرات فعالیت کنیم. برخی دوستان مدام از ترکیه، عربستان، قزاقستان یا اندونزی نام می‌برند. من یادآور می‌شوم در سفر رئیس‌جمهور شهید رئیسی به اندونزی، باوجود جایگاه نوپای ایران در بازار منطقه، تجهیزات رباتیک و جراحی ایرانی بر سر میز مذاکره دو رئیس‌جمهور مطرح و حتی توسط وزیر بهداشت اندونزی معرفی شد. قرار بود آزمایشی تا ۵۰۰ کیلومتر از طریق فیبر نوری انجام شود تا رئیس‌جمهور اندونزی نتیجه را مشاهده کند، اما به دلیل ملاحظات پزشکی این بخش متوقف شد. با این حال، در همان سفر وزیر بهداشت اندونزی توضیحات لازم را ارائه کرد و در خلال مذاکرات ناهار یک‌ساعته، رئیس‌جمهور اندونزی تأکید داشت که کشورش به دارو و تجهیزات پزشکی ایران نیاز دارد و خواستار انتقال کامل فناوری شد.

وی تصریح کرد: این همکاری‌ها اکنون از طریق هلال‌احمر ایران با اندونزی دنبال می‌شود. بنابراین، عدد ۸ میلیون دلار صادرات تجهیزات پزشکی صحیح نیست؛ تنها در پروژه تجهیزات رباتیک، ۱۲ دستگاه بسته شده که ۳ دستگاه از آن فروخته شده و امکان افزایش قابل‌توجه وجود دارد.

دکتر صفری ادامه داد: سفارتخانه‌ها نیز وظیفه خود را در حوزه گسترش صادرات، به‌ویژه در بخش خدمات مهندسی و دانش‌بنیان‌ها، انجام می‌دهند. نمونه این فعالیت‌ها افتتاح «خانه‌های فناوری» در کشورهای ازبکستان، ارمنستان، آنگولا، کنیا و ونزوئلا است. سفرا با جدیت پیگیر صادرات محصولات ایرانی‌اند و انتقاداتی که گاه مطرح می‌شود، بی‌انصافی است. برای مثال، در بلاروس سفیر کشورمان شخصاً انتقال دارو از اصفهان را پیگیری کرد، اما صدور مجوزها زمان‌بر بود. در واقع، وزارت امور خارجه تکلیف خود را به‌درستی انجام داده است.

وی گفت: ممکن است در برخی موارد کاستی‌هایی دیده شود، اما در مجموع عملکرد قابل‌قبولی وجود دارد. زمانی که دیکته‌ای با ۵۰ هزار واژه نوشته می‌شود، اگر ۱۰ غلط داشته باشد نباید کل کار را زیر سؤال برد. توان ایران در تولید دارو و تجهیزات پزشکی در سطح بالا قرار دارد و می‌تواند سهم بیشتری از بازار کشورهای همسایه و مشترک‌المنافع، به‌ویژه در آفریقا، شرق و جنوب‌شرق آسیا، اندونزی، مالزی و ویتنام کسب کند.

صفری خاطرنشان کرد: حدود یک تا دو سال است که بانک مرکزی ایران با بانک روسیه قرارداد مبادله روبل و ریال دارد، ولی هنوز هیچ تاجر ایرانی نتوانسته یک مورد ال‌سی (Letter of Credit) برای صادرات گشایش کند. نه‌تنها در روسیه، بلکه در ارمنستان نیز وضعیت مشابهی وجود دارد. با این حال، این موضوعات را ایراد اساسی نمی‌دانم و بیشتر اختلاف دیدگاه در نحوه اجراست. سفارتخانه‌ها، وزارتخانه‌ها و وزارت امور خارجه در خدمت بخش خصوصی‌اند تا مسیر صادرات غذا و دارو تسهیل شود.

وی افزود: در سفر به کوبا، مذاکراتی با وزیر صادرات آن کشور انجام شد و پیشنهاد ایران مبنی بر تأمین مواد اولیه با ارز اختصاصی و صادرات محصول نهایی مورد پذیرش قرار گرفت. هرچند بخشی از آن هنوز اجرایی نشده است، اما نشان‌دهنده آمادگی طرف مقابل برای همکاری در این زمینه بود.

دکتر صفری تصریح کرد: ایران در بخش دارو و تجهیزات پزشکی فرصت‌های بسیاری دارد و کشورهای منطقه نظیر ترکیه یا عربستان نمی‌توانند به سطح توان تولیدی ایران برسند. تولیدکنندگان داخلی در حال گسترش حضور خود در بازارهای آسیای مرکزی، آفریقای شمالی، غرب و شرق قاره آفریقا هستند. وزارت امور خارجه نیز آمادگی دارد از طریق سفارتخانه‌ها، در صورت نیاز تولیدکنندگان، این مسیر را تسهیل کند.

وی گفت: وزارت امور خارجه از طریق سامانه اقتصادی خود، روزانه تمامی مناقصه‌ها و مزایده‌های بین‌المللی را اطلاع‌رسانی می‌کند و فعالان اقتصادی می‌توانند از طریق سایت رسمی وزارتخانه از فرصت‌های مربوط در هر کشور مطلع شوند. به‌گفته وی، این سامانه تاکنون بیش از ۸۰۰ اطلاعیه اقتصادی منتشر کرده است.

معاون پیشین دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه، درباره وضعیت صادرات دارو و تجهیزات پزشکی ایران تصریح کرد: اگر به فهرست کشورهای هدف دانش‌بنیان که در سایت وزارت خارجه منتشر شده مراجعه کنید، بیش از شصت درصد از ظرفیت‌های معرفی‌شده مربوط به دارو و تجهیزات پزشکی است، زیرا ایران در این دو بخش توان و قدرت بسیار بالایی دارد.

وی افزود: کیفیت تولیدات ایرانی، به‌ویژه در حوزه داروهای بیولوژیک، مثال‌زدنی است. شرکت سیناژن توانسته وارد بازارهای آمریکای لاتین از جمله شیلی شود. مستحضرید که در یکی از کشورهای منطقه، احتمالاً پرو، مناقصه‌ای به ارزش شصت میلیون دلار برای داروهای ضدسرطان برگزار شد که داروی ایرانی سیناژن توانست به‌عنوان محصولی اثربخش برای درمان سرطان خون در آن شرکت کند و این یک نمونه از توانایی بسیار بالای ایران در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی است.

صفری درباره مشکلات صادرات نیز اظهار کرد: به‌خاطر دارو و تجهیزات پزشکی با روسیه گمرک سبز ایجاد کردیم و فهرست شرکت‌های مجاز به همکاری ارائه شد، اما در برخی موارد با کارشکنی روبه‌رو شدیم و کالاهای مربوط به تجهیزات تا ۴۵ روز در گمرک متوقف ماندند. تلاش شد که تعرفه‌های گمرکی میان کشورهای مشترک‌المنافع همسان‌سازی شود. در حال حاضر، میان ایران، ترکمنستان، قزاقستان و چین توافق‌هایی برای هماهنگی تعرفه‌های واردات و تعرفه‌های حمل‌ونقل صورت گرفته که پتانسیل خوبی برای توسعه صادرات محسوب می‌شود.

وی گفت: صادرات خدمات دانش‌بنیان برای ایران در جایگاه نخست اهمیت قرار دارد. خوشبختانه از نظر کیفیت، چه در دارو و چه در تجهیزات پزشکی، در سطح بالایی قرار داریم. حضور شرکت‌های ایرانی در ونزوئلا، مالی، غنا، بورکینافاسو و کنیا گواه توانمندی کشور در حوزه صادرات است. هرجا درباره صادرات نیاز به همکاری وجود داشته باشد، وزارت امور خارجه و پارک فناوری بین‌المللی آماده پشتیبانی هستند. همکاری نزدیک میان سفارتخانه‌ها، واحدهای بازاریابی و خانه‌های فناوری برقرار است.

معاون پیشین دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه افزود: برای من، از افتخارات شخصی این بود که در مذاکرات خارجی، کیفیت کالاهای پزشکی ایرانی، از جمله تجهیزات و داروها، موجب تحسین طرف مقابل می‌شد. بنابراین خواهش می‌کنم خودتان را دست‌کم نگیرید؛ توانمندی ایران از ترکیه بسیار بالاتر و با عربستان قابل مقایسه نیست. حتی در برخی کشورها، محصولات ایرانی به‌صورت بسته‌بندی مجدد با لیبل خارجی عرضه می‌شوند؛ این امر به‌خوبی نشان می‌دهد که سطح کیفیت محصولات ایرانی بسیار بالا و قابل اعتماد است.

وی با اشاره به همکاری مشترک با اندونزی گفت: در حال حاضر پروژه صادرات تجهیزات هلال‌احمر به اندونزی در حال پیگیری است. البته لازم است انتقادی نیز نسبت به عملکرد داخلی داشته باشیم. گاهی در مذاکرات خارجی قول‌هایی داده می‌شود اما در عمل و اجرای تعهدات کوتاهی رخ می‌دهد و سفیران کشور را در وضعیت پاسخ‌گویی قرار می‌دهد. لازم است در این زمینه دقت بیشتری شود.

دکتر صفری خاطرنشان کرد: وزارت امور خارجه و سفارتخانه‌ها کاملاً آماده همکاری‌اند. افزون بر این، هلال‌احمر اقدام ارزشمندی را آغاز کرده است و با تشکیل شرکت صادراتی، همکاری با کشورهای حوزه سی.آی.اس (کشورهای مستقل مشترک‌المنافع)، آسیای مرکزی و کشورهای آفریقایی را توسعه داده است. این حرکت بزرگ می‌تواند موجب افزایش صادرات تجهیزات پزشکی ایرانی شود و ما نیز برای تحقق این هدف همکاری خواهیم کرد.

وی اظهار کرد: دوستان نباید خود را دست‌کم بگیرند؛ اگرچه مشکلات داخلی و بروکراسی‌هایی وجود دارد، اما کیفیت داروها و تجهیزات پزشکی ایرانی بسیار مطلوب است. بازار داخلی نیز پرتحرک است، ولی جهت‌گیری و سیاست‌گذاری باید در راستای افزایش صادرات باشد.

صفری در پایان گفت: اگر در این مسیر مسئله یا مانعی وجود داشته باشد، مجموعه وزارت امور خارجه و سفارتخانه‌ها کاملاً در خدمت فعالان این حوزه هستند.

  • نویسنده : علی اصغر اصولی
  • منبع خبر : سلامت رسانه