در گفتوگو با سلامترسانه، دکتر آراسب دباغمقدم، استادیار دانشگاه علوم پزشکی و عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران، با اشاره به هفته اطلاعرسانی بیماریهای مشترک انسان و حیوان (زئونوزها) از ۱۶ تا ۲۲ تیرماه، اظهار کرد: در سال گذشته و ابتدای ۱۴۰۴، بیش از ۴۰۹ هزار مورد حیوانگزیدگی و ۲۴ مورد مرگ ناشی از هاری در کشور ثبت شده که علت اصلی آن، مراجعه نکردن یا عدم تکمیل درمان پیشگیرانه (واکسیناسیون) بوده است.
وی افزود: بیماریهایی نظیر تب مالت، سالک، هاری، سیاهزخم، تب کریمهکنگو و اخیراً تب دنگی در کشور شایع هستند و رعایت بهداشت، واکسیناسیون دامها و پرهیز از مصرف لبنیات غیربهداشتی از راهکارهای اصلی پیشگیری به شمار میروند.
دباغمقدم هشدار داد: با توجه به افزایش طغیان بیماریهای مشترک در پی سفر به مناطق آلوده، مصرف آب و غذای ناسالم و تماس با حیوانات غیرواکسینه، رعایت اصول بهداشت فردی و جمعی ضروری است و در صورت مشاهده علائم مشکوک، باید فوراً به مراکز درمانی مراجعه شود.
مرگ دلخراش بانوی روستایی پس از تماس با لاشه مرغ آلوده
وی با اشاره به مرگ یک بانوی روستایی در شهرستان شفت گفت: این فرد، پس از تماس با لاشه طیوری که توسط سگ هار گاز گرفته شده بودند و بدون رعایت بهداشت یا دریافت واکسن، اقدام به پاکسازی لاشهها کرده بود، به بیماری هاری مبتلا شد و جان باخت.
دباغمقدم توضیح داد: این بانو با وجود داشتن زخم در دست، بدون استفاده از وسایل محافظتی با لاشههای آلوده تماس یافت. با گذشت بیش از یک ماه و تنها پس از بروز علائم بیماری به بیمارستان رازی رشت مراجعه کرد، اما بهدلیل پیشرفت بیماری، درمان مؤثر واقع نشد.
هشدار درباره تماس بدون محافظت با حیوانات مشکوک
وی با بیان اینکه هاری، بیماریای ۱۰۰ درصد کشنده اما کاملاً قابل پیشگیری است، هشدار داد: تماس بدون محافظت با حیواناتی که رفتار غیرعادی دارند، مشکوک به گزش توسط حیوانات هار هستند یا لاشهی آنها، بسیار خطرناک است و باید به محض هرگونه تماس، به مراکز درمانی مراجعه کرد.
دباغمقدم درمان پیشگیرانه هاری را شامل شستوشوی محل گزش، تزریق واکسن و سرم ضد هاری دانست و گفت: در کشور، بیش از ۷۰۰ مرکز درمانی ویژه پیشگیری از هاری بهصورت شبانهروزی فعالاند. شمار موارد حیوانگزیدگی طی ۳۵ سال گذشته، بیش از ۱۵ برابر شده و به بیش از ۳۰۰ هزار مورد در سال رسیده است.
شستوشوی سریع محل گزش با آب و صابون
وی تأکید کرد: در صورت گزش یا حتی خراش توسط پنجه حیوان، باید محل زخم را با آب و صابون بهمدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه شستوشو داد. همچنین تا قبل از رسیدن به مرکز درمانی، از پانسمان یا بخیهزدن محل زخم باید پرهیز کرد، مگر در صورت خونریزی شدید، چراکه ویروس هاری نسبت به آب و صابون بسیار حساس است.
دباغمقدم افزود: سگها، روباهها، گرگها، شغالها و گربهها از مخازن اصلی انتقال هاری هستند. در گربهها معمولاً هاری به شکل فلجی (هاری آرام) بروز میکند و سگها، مهمترین ناقلان هاری در جهان محسوب میشوند.
تنفس ویروس در محیطهای بسته، از راههای انتقال هاری
وی درباره راههای انتقال هاری گفت: گزش توسط حیوان آلوده، رایجترین راه انتقال است، اما تماس زخم یا مخاط با بزاق آلوده و حتی تنفس هوای آلوده در فضاهای بسته مانند آزمایشگاه نیز میتواند منجر به ابتلا شود.
دباغمقدم بر لزوم تزریق سرم ضدکزاز (تتابولین) در موارد حیوانگزیدگی تأکید کرد و افزود: گرمی، تورم، التهاب و سوزش از علائم عفونت هستند و باید بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه شود.
وی یادآور شد: اگر هاری در سگ به آنسفالیت منجر شود، رفتار حیوان تغییر یافته و «هاری خشن» (Furious Rabies) رخ میدهد. مدیریت سگهای بدون صاحب، نیازمند همکاری نهادهای مرتبط و استفاده از روشهای موفق بینالمللی است، چراکه برای مبارزه با این بیماری کشنده، فرصت آزمون و خطا نداریم.
بر اساس این گزارش، هفته اطلاعرسانی زئونوزها (بیماریهای مشترک انسان و حیوان) از ۱۶ تا ۲۲ تیرماه ۱۴۰۴ برابر با ۶ تا ۱۲ جولای ۲۰۲۵، با هدف افزایش آگاهی عمومی درباره این بیماریها و راههای پیشگیری از آنها برگزار شد.
- نویسنده : رویا نوری
- منبع خبر : سلامت رسانه
